De biologische klok kan gezien worden als de interne klok van uw lichaam. Maar, hoe werkt de biologische klok? Wanneer is uw biologische klok verstoord en hoe kunt u de interne klok herstellen?
De biologische klok kan gezien worden als de interne klok van ons lichaam. De biologische klok geeft aan wanneer we willen slapen, wanneer we wakker worden en wanneer we willen eten. De biologische klok wordt aangestuurd door de hypothalamus. Dit is het regelcentrum in de hersenen dat achter de ogen zit.
Onze biologische klok werkt volgens een vast 24-uursritme. Dit is belangrijk voor het lichaam, want de biologische klok regelt hormoonspiegels, schommelingen in de lichaamstemperatuur en de slaap-waakcyclus.
Het 24-uursrtime van de biologische klok beïnvloedt ook onze stemming en ons gedrag. Zo is het makkelijker om op te staan als het buiten licht is en juist enorm lastig om uit bed te komen als het nog donker is. Andersom is het juist makkelijker om in slaap te vallen als het buiten donker is en juist moeilijker als het buiten licht is.
Het hormoon melatonine zorgt er voor een groot deel voor dat de biologische klok gelijkloopt met het dag-nachtritme. Eigenlijk maakt u overdag weinig melatonine aan, want dat is het moment dat u juist wakker wilt blijven. Bij volwassen mensen stijgt de concentratie melatonine vanaf 20.00 uur in de avond. Hoe hoger de concentratie melatonine, hoe vermoeider u wordt.
Wist u dat de biologische klok in de Chinese geneeskunde ook wel orgaanklok wordt genoemd? Zij gaan uit van 12 orgaansystemen: ieder orgaan in uw lichaam zou twee uur per etmaal uitzonderlijk actief zijn - en 12 uur erna weer zwak zijn.
Het is volgens de Chinese geneeskunde belangrijk dat u uw dag indeelt op basis van wanneer uw organen het meest actief zijn. De biologische klok van uw organen zou als volgt zijn ingedeeld:
Tijdstip | Orgaan |
---|---|
01.00 - 03.00 | De lever - Uw lichaam is aan het ontgiften. |
03.00 - 05.00 | De longen - Uw longen functioneren nu optimaal. |
05.00 - 07.00 | De dikke darm - Het beste tijdstip om uitgebreid naar het toilet te gaan. |
07.00 - 09.00 | De maag - Een ideaal tijdstip om te eten. Het slechtste is tussen 19.00 en 21.00. |
09.00 - 11.00 | De milt - Het beste moment om te gaan werken. De milt staat voor intellectualiteit. |
11.00 - 13.00 | Het hart - Zoals de dag op zijn hoogtepunt is, is uw hart rond 12.00 op zijn hoogtepunt! |
13.00 - 15.00 | De dunne darm - Uw lunch wordt nu verwerkt, het is daarom goed om een stuk te wandelen. |
15.00 - 17.00 | De blaas - Vaak voelt u een dipje rond dit tijdstip. Drink wat extra water, thee of neem een soepje. |
17.00 - 19.00 | De nieren - Een lichte maaltijd geeft uw nieren extra energie en helpt ze uw bloed voldoende te filteren. |
19.00 - 21.00 | De bloedcirculatie - Het beste tijdstip om een beetje te lezen of te mediteren. En als u graag zwanger wilt worden, dan... |
21.00 - 23.00 | *De verwarmer (energetisch systeem) - Op dit tijdstip is het goed dat u zich langzaam klaarmaakt om naar bed te gaan! |
23.00 - 01.00 | De galblaas - Uw galblaas zou verbonden zijn aan uw vermogen om keuzes te maken. Voldoende slaap zorgt voor betere keuzes! |
*De verwarmer is geen orgaan, maar een soort systeem dat het evenwicht in uw lichaam bepaalt en bewaart.
De biologische klok is verstoord op het moment dat u moeite heeft om wakker te worden, wakker te blijven, in slaap te komen of om door te slapen. Een verstoring van de biologische klok is in de meeste gevallen tijdelijk, maar een verstoring van de biologische klok kan ook chronisch van aard zijn.
Zoals eerder benoemd, werkt de biologische klok met een 24-uursritme. Op het moment dat tijd verschoven wordt, door bijvoorbeeld een reis naar een andere tijdzone, kan de interne klok van uw lichaam even van slag zijn. In de volksmond noemen we dit verschijnsel ook wel een jetlag. Een verstoring van de biologische klok komt ook vaak voor bij mensen die in ploegendiensten werken of afwisselen van dag- en nachtdiensten.
Ook het verzetten van de klok naar de zomer- of wintertijd kan zorgen voor een tijdelijke verstoring van de biologische klok. Dit komt doordat er een verschuiving plaatsvindt in het 24-uursritme en de verhouding tussen dag- en nachtlicht wijzigt. Een verstoring van de biologische klok in de wintertijd duurt vaak niet lang. Binnen twee weken is uw biologische klok meestal weer hersteld. U herkent een tijdelijke verstoring van de biologische klok aan de volgende symptomen:
Wanneer de biologische klok niet herstelt, dan kan het zijn dat u last heeft van een chronische verstoring van de biologische klok. Een chronische verstoring van de biologische klok komt vaak voor bij slaapstoornissen, zoals het vertraagde slaapfase syndroom (DSPH) en het vervroegde slaapfase syndroom (ASPH).
Als uw biologische klok verstoord is, dan kan dit vaak erg vervelend zijn. Daarom geven wij u graag tips wat u kunt doen bij een verstoring van de biologische klok:
Uw biologische klok raakt des te meer in de war als u overdag slaap inhaalt door een dutje te doen. Slaap zoveel mogelijk 's nachts, en probeer strikte slaap- en wektijden aan te houden.
Het is verstandig iedere dag op hetzelfde tijdstip op te staan, ongeacht of u een slechte nacht heeft gehad of niet. Iedere dag op dezelfde tijd opstaan draagt bij aan een gezond ritme. Wijk in het weekend niet te veel af; slaap hooguit een uurtje uit.
Probeer iedere avond rond dezelfde tijd naar bed te gaan. Ook wanneer u nog niet moe bent, is het verstandig om zo veel mogelijk rond dezelfde tijd naar bed te gaan.
Probeer zoveel mogelijk een normaal eetpatroon aan te houden, met drie grote maaltijden: 's ochtends, 's middags én 's avonds. Eet daarnaast hier en daar een gezond tussendoortje. Gezonde voeding draagt namelijk bij aan een gezonde levensstijl.
Hoewel de mensheid redelijk gemoderniseerd is, blijkt ons lichaam toch nog veel te luisteren naar de natuur. Laat uw lichaam merken dat het dag is door af en toe eens enkele minuutjes naar buiten te stappen. Zeker als u een studie of baan heeft waardoor u veel in een afgesloten ruimte zit, is af en toe buiten zijn goed voor uw biologische klok.
Melatonine is het slaaphormoon dat uw lichaam aanmaakt zodra het donkerder wordt. Raadpleeg uw huisarts of het verstandig is om melatonine als supplement in te nemen. U kunt melatonine een paar uur voordat u naar bed gaat innemen, zodat u eerder moe wordt. Dit supplement wordt vaak gebruikt door personen die in een ploegen- of nachtdienst werken.
Er zijn slimme lampen te koop die 's ochtends langzaam aangaan, net als de zonsopkomst. Hiermee verlaagt u langzaam de concentratie melatonine in het bloed, waardoor u wakker wordt. Dit zorgt voor een frisse, goede start van de dag!